پیام روشن عکس زیر را که از منزل آقای طباطبایی در کاشان برداشته روی face book گذاشت. در هنر عکاسی سر رشته ای ندارم، اما به نظرم عکس قشنگ و چشم نوازیست. علاوه بر ارزش نهفته در هنرمعماری و قدمت تاریخی خانه که با زاویه خوب و نور مناسب به بیننده منتقل می شود نشآئی از شخصیت صاحب خانه نیز در عکس وجود دارد که عکس را جذاب تر می کند. صاحب خانه محمد حسین طباطبایی معروف به علامه طباطبایی است که در تهران دانشگاهی نیز به نام وی مزین و از زندگی او کرامات بسیار بر افواه اهل فرهنگ و ادب است.
منزل علامه طباطبایی در کاشان، عکس از پیام روشن
اسم علامه را در اینترنت جستجو کردم و دیدم که اکثر قریب به اتفاق نتایج به آشنایی ایشان با ریاضیات اشاره ای می کنند. در سایت های مربوطه جمله زیر به تواتر آمده است:
«...علامه طباطبایی علوم ریاضی را در نجف اشرف نزد آقا سید ابوالقاسم خوانساری که از ریاضی دانان مشهور آن زمان بود فراگرفت...»
از روی تاریخ تولد علامه می شود حدس زد که استادش یعنی آقای ابولقاسم خوانساری بعد از ریاضی دانان شهیری چون گاوس، ریمان، وایرشتراوس و شوارز و شاید در دوره کولموگروف، زیگموند و راسل می زیسته است. ما اطلاعات تقریبا دقیقی از آثار و مشارکت این ریاضی دانان در پیشرفت علم ریاضی داریم. در این وبلاگ غیر تخصصی پرداختن به پیچیدگی و سطح کار این ریاضی دانان چندان مناسب نیست، اما شاید بتوان گفت که بعضی از مسایلی که در این دوره از تاریخ ریاضی مطرح شد مانند فرضیه ریمان همچنان چالشی در مقابل هوش و نبوغ ریاضی دانان جهان است.
حال سوال اینست که مشارکت ابولقاسم خوانساری در ریاضیات چه بوده است که در کنار ستاره های آسمان ریاضی از وی بعنوان «ریاضی دان مشهور» نام برده می شود. از میان بسیاری از سایت ها که از او به عنوان «ریاضی دان مشهور» نام برده اند تنها سایت تبریز اینفو نکته ای گفته که اشاره ای به سطح ریاضی مشارالیه می کند. در این سایت آمده است:
«...به درس مرحوم آقا سید ابوالقاسم خوانساری که ریاضی دان زبردستی بود ، حاضر شدم و یک دوره حساب استدلالی را از معظم له فرا گرفتم...»
و اما حساب استدلالی چیست؟ حساب استدلالی حوزه همان مسائلی است که در دوره راهنمایی دانش آموزان با آن آشنا می شوند. مسائلی که نهایتا به حل یک معادله درجه اول و گاهی هم به معادله ای درجه دوم می انجامد. مسایلی کلامی که عمدتا در مورد تعداد تخم مرغ های داخل سبد و یا کبوترهای روی شاخه درخت می باشند.
سید ابوالقاسم و شاگرد علامه اش که مرده اند، خوانندگان هم از دنیا بی خبرند دروغ هم که بزرگترش بهتر است. چرا ابوالقاسم خوانساری «ریاضی دان مشهور» نباشد؟
----------------------------------------------------------------------
پی نوشت:( Sep. 04. 09)
به‌به، شاهد هم از غیب رسید. تازگی آقای خمینی هم ریاضی دان شدند. ایشان ظاهرا موفق به حل یک معمای ساده فکری شدند که یک دانش‌آموز دبیرستانی و یا حتی یک دانش‌آموز باهوش راهنمایی باید از عهده حل آن برآید. ظاهرا این آقایان انجام هرگونه فعالیت فکری را معادل با ریاضی دان شدن می‌دانند
http://www.imam-khomeini-isf.com/?i=Aj1XYFA2UGZSZldn
از آنجا که این صفحه ممکن است بعدا حذف شود متن آنرا بهتر از برای ثبت در تاریخ در اینجا بیاورم
حل يك معماي پيچيده رياضي
پس از اينكه امام به مقام اجتهاد رسيدند.زماني يك مسأله رياضي مشكلي در دنيا مطرح بود كه آن موقع مي گفتند در ايران فقط حاج آقا روح اللّه خميني اين را حل كرده است .آن مسأله اين بود كه يك رياضيدان گفته بود ما سه كلاه سبز داريم دو كلاه زرد و يك كلاه سفيد و در يك تاريكي مطلقي به سر مي بريم و فردي يكي از كلاهها را بر سر خود گذاشته است از كجا بايد بفهميم كه اين فرد كلاه چه رنگي بر سر خود گذاشته است.امام بدون اينكه دست به قلم ببرند و حساب بكنند اين مسأله را حل كرده بودند و آن روز حل اين مسأله توسط امام خيلي سر و صدا ايجاد كرد.*
-----------------------------------------------------------------------
*به نقل از :حجة الاسلام و المسلمين مسعودي خميني_سخنراني در جبهه جنوب.
Very interesting
پاسخحذفObviously at that time and place being a "great mathematician" was not really a great deal! you just needed to read that "kholasatol Hesab" of Sheykh Bahaee!
پاسخحذفشیخ بهایی ظاهرا در قرن شانزدهم می زیسته، یعنی ۳۰۰ سال قبل از ریاضی دان مشهور ابوالقاسم خوانساری. در دوره شیخ بهایی هنوز حد و مشتق وارد ریاضی نشده بود، انتگرال کسی ندیده بود، هنوز ریاضیات وارد دوره نوین خود نشده بود. اگر چه ممکن است که ریاضیات غرب فراتر از مطالب خلاصه الحساب بوده باشد اما کم و بیش در باب همان مسایل و یا همان سطح از پیچیدگی بوده است. اما تقلیل ریاضیات قرن نوزدهم به حساب استدلالی که ابوالقاسم خوانساری در آن تبحر داشته است مقایسه بحر و کوزه است.
پاسخحذفخدا را شکر که این عکس «نشئه ای از شخصیت صاحب خانه» داشته است و گر نه ما چطوری می تونستیم پته اموات قرن شانزده و نوزده را بر آب کنیم.
بی کارینا
پاسخحذفمن چند سوال از نويسنده محترم اين متن دارم، اول اينكه آيا همه اساتيد رياضي مبرز حال حاضر جهان نظريات و تئوري هاي قابل توجهي دارند تا بدان مشهور شوند و يا اينكه تسلط كافي ايشان بر علوم رياضيات و رشته و گرايش خاص تدريسشان كفايت از موضوع كه همان خبره بودن در اين علم است ميكند؟
پاسخحذفثانيا به لحاظ تبليغي و رسانه اي آيا در زماني كه آيت الله سيد ابوالقاسم خوانساري (ره) مي زيسته اند اساسا جهان اسلام و ايران در عرصه جهاني فرصت عرض اندام داشته اند و حتي اگر نظريه و كشفي هم داشته اند در آن وضعيت حق كپي رايت و يا پتنت! ايشان به نام خودشان ثبت ميگرديد و يا به يغما ميرفت؟ و يا اساسا با آن عقب ماندگي و استعماري كه بر ما حاكم بوده اساسا دولت ها، نهادها و مراكز علمي ايران كه بايد در ثبت اين امور براي هم وطنان اقدام كنند كاري انجام ميدادند و يا اصلا چنين مراكزي وجود خارجي داشته و چنين عزمي در كشوري حاكم بوده است؟
آيا شما ميدانيد كه هنوز مثلث خيام كه مربوط به قرن پنجم هجري است را غربي ها به نام خودشان(مثلث پاسكال!!) ثبت نموده اند و اينچنين به راحتي از مشاهير و بزرگان علمي ما در قرن بيست يك سرقت ميكنند؟
آيا همگان غياث الدين جمشيد كاشاني را ميشناسند؟ و آيا نخبگان علمي ما در اين اعصار هيچكدام در حدي كه بوده اند شناخته شده اند و قابل مقايسه با نخبگان غربي از اين لحاظ مي باشند؟
ما هم اكنون نيز در اموري نظير ثبت و حتي تبليغ و رسانه عقب مانده ايم ولي تاريخ و ژنتيك ما گوياي بيش از اين هاست و تازه داريم خود را پيدا ميكنيم...
ضمنا اعتراف كنم كه در اين زمينه فرزندان اين عالم بزرگ كم كاري غير قابل توجيهي داشته اند كه از آن جمله دايي خود بنده هنوز به من كه نوه ايشان هستم اجازه نميدهد كه به راحتي از كتابهاي ايشان استفاده كنم در حالي كه من از مادر خود بسيار در مورد شاگردان خارجي ايشان در زمينه رياضيات شنيده ام و اينكه مسائل بسيار مهم و مطرح رياضي آن زمان را ايشان با راه حل هايي مبتكرانه و بديع حل نموده‌اند و جوايز بين الملي را نيز به ايشان اختصاص داده اند كه ايشان به لحاظ مسائل اسلامي آنها را دريافت نكرده اند.
مطالب شما مرا ترغيب نمود تا سعي كنم در صورت ايجاد فرصت، اين خلاء اطلاعاتي را از كتابهاي ايشان(كه خدا كند موافقت كنند!)جستجو كنم. ضمنا در همان منابع اينتر نتي علاوه بر حساب استدلالي كه شما به غلط آنرا در سطح دروس دوره راهنمايي خلاصه كرده ايد، جبر، هندسه فضايي و مسطحه از شاخه هاي رياضياتي است كه ايشان به حضرت آيت الله خويي(ره)، آيت الله ميلاني و علامه طباطبايي نيز تدريس نموده اند.
http://www.basiratnews.com/fa/2009/09/111.php
http://www.iran20.ir/view.asp?id=50611784726100001
من چند سوال از نويسنده محترم اين متن دارم، اول اينكه آيا همه اساتيد رياضي مبرز حال حاضر جهان نظريات و تئوري هاي قابل توجهي دارند تا بدان مشهور شوند و يا اينكه تسلط كافي ايشان بر علوم رياضيات و رشته و گرايش خاص تدريسشان كفايت از موضوع كه همان خبره بودن در اين علم است ميكند؟
پاسخحذفثانيا به لحاظ تبليغي و رسانه اي آيا در زماني كه آيت الله سيد ابوالقاسم خوانساري (ره) مي زيسته اند اساسا جهان اسلام و ايران در عرصه جهاني فرصت عرض اندام داشته اند و حتي اگر نظريه و كشفي هم داشته اند در آن وضعيت حق كپي رايت و يا پتنت! ايشان به نام خودشان ثبت ميگرديد و يا به يغما ميرفت؟ و يا اساسا با آن عقب ماندگي و استعماري كه بر ما حاكم بوده اساسا دولت ها، نهادها و مراكز علمي ايران كه بايد در ثبت اين امور براي هم وطنان اقدام كنند كاري انجام ميدادند و يا اصلا چنين مراكزي وجود خارجي داشته و چنين عزمي در كشوري حاكم بوده است؟
آيا شما ميدانيد كه هنوز مثلث خيام كه مربوط به قرن پنجم هجري است را غربي ها به نام خودشان(مثلث پاسكال!!) ثبت نموده اند و اينچنين به راحتي از مشاهير و بزرگان علمي ما در قرن بيست يك سرقت ميكنند؟
آيا همگان غياث الدين جمشيد كاشاني را ميشناسند؟ و آيا نخبگان علمي ما در اين اعصار هيچكدام در حدي كه بوده اند شناخته شده اند و قابل مقايسه با نخبگان غربي از اين لحاظ مي باشند؟
ما هم اكنون نيز در اموري نظير ثبت و حتي تبليغ و رسانه عقب مانده ايم ولي تاريخ و ژنتيك ما گوياي بيش از اين هاست و تازه داريم خود را پيدا ميكنيم...
ضمنا اعتراف كنم كه در اين زمينه فرزندان اين عالم بزرگ كم كاري غير قابل توجيهي داشته اند كه از آن جمله دايي خود بنده هنوز به من كه نوه ايشان هستم اجازه نميدهد كه به راحتي از كتابهاي ايشان استفاده كنم در حالي كه من از مادر خود بسيار در مورد شاگردان خارجي ايشان در زمينه رياضيات شنيده ام و اينكه مسائل بسيار مهم و مطرح رياضي آن زمان را ايشان با راه حل هايي مبتكرانه و بديع حل نموده‌اند و جوايز بين الملي را نيز به ايشان اختصاص داده اند كه ايشان به لحاظ مسائل اسلامي آنها را دريافت نكرده اند.
مطالب شما مرا ترغيب نمود تا سعي كنم در صورت ايجاد فرصت، اين خلاء اطلاعاتي را از كتابهاي ايشان(كه خدا كند موافقت كنند!)جستجو كنم. ضمنا در همان منابع اينتر نتي علاوه بر حساب استدلالي كه شما به غلط آنرا در سطح دروس دوره راهنمايي خلاصه كرده ايد، جبر، هندسه فضايي و مسطحه از شاخه هاي رياضياتي است كه ايشان به حضرت آيت الله خويي(ره)، آيت الله ميلاني و علامه طباطبايي نيز تدريس نموده اند.
http://www.basiratnews.com/fa/2009/09/111.php
http://www.iran20.ir/view.asp?id=50611784726100001
دوست عزیز، معادله درجه اول که نویسنده این وبلاگ به آن اشاره کرده و به دوره راهنمایی مربوط می شود همان علم جبر است، هرچند در سطح مقدماتی و به یقین آنچه ایشان به حضرات آیات خوئی، میلانی و طباطبائی تدریس می کرده اند بالاتر از این سطح از جبر نبوده. همین موضوع در مورد هندسه فضائی و مسطحه هم که به آن اشاره کردید صادق است. این طور نبوده که در حوزه هندسه تحلیلی تدریس کنند، هندسه فضائی که درس می دادند در سطح فرمولهای محاسبه حجم و مساحت بوده که باز هم در سطح دوره راهنمایی است.
پاسخحذفمهرداد جان،
پاسخحذفحرف من هم همینه ــچیزی که این آقایان تدریس می‌کردند ابتدایی و پیش پا افتاده بودند. عنوان ریاضی‌دان برای کسی که بیشتر از حل معادله درجه اول چیزی فراتر نمی‌داند، کلاه بسیار گشاد، و نوعی شیادی است.
آقا مهرداد عزيز
پاسخحذفآيا تقسيم زاويه به سه قسمت را بدون نقاله و با استفاده از پرگار و خط كش و علم هندسه ميتوانيد انجام دهيد؟
اگر نتوانستيد از اساتيد رياضي دانشگاهتان بپرسيد كه ميتوانند يا خير؟
و اگر باز هم نتوانستيد از من بخواهيد كه از كتابهاي خطي ايشان از اين قسم مسئله هاي در سطح راهنمايي و دبستان برايتان بياورم تا حل نماييد....
نه در گذشته نه امروز و نه در اینده هیچ اسمی تو هیچ کتاب و سایت معتبر علمی از ایت الله خوانساری وجود نخواهد داشت به عنوان کسی که تونسته باشه تو علم تو ریاضی و تو هرچیزی که ادم تصورشو بکنه تاثیر گذار بوده باشه. شما واقعا میتونید اساتید ریاضی معاصر ایران مثه پروفسور هشترودی و دکتر فاطمی و غلامحسین مصاحب و دکتر شهریاری و دکتر بیرشک و ... که از مفاخر و مشاهیر و چهره های ماندگار علمی این مرز و بوم هستند و مدارکشونو از معتبرترین دانشگاههای اروپا و امریکا گرفتن با کسی مثه ایت الله خوانساری که دوکلاس بیشتر سواد نداره و معلوم نیست کدوم قبرستونی درس خونده که حالا ازش بعنوان ریاضی دان بزرگ اسم برده میشه و اطلاعاتش فقط در حد علف و ینجه اس مقایسه کنید سوال من اینه
پاسخحذفدوست عزیز، به گمانم شما چنین برداشت کردید که قصد من زیر سوال بردن دانش ریاضی‌دانان است. چنین نیست، حداقل در این نوشته چنین قصدی نداشته‌ام. صحبت بر سر شرح حال نوشتن ایرانیان است. صحبت بر سر اینه که ایرانیان شرح حال نوشتن رو با اغراق و بعضا دروغ نوشتن یکی می‌دونن.
پاسخحذفدکتر هشترودی آن طور که من کم و کسر خوانده‌ام، آدم باهوشی بود. بسیار هم در دوره دانشجویی و زمانی که خارج از کشور بود آدم پرکاری بود. اما بعد از یکی دوسال که به ایران برگشت زیاد بازده علمی نداشت. (اگر اشتباه است لیست مقالاتش را بنویسید، اگر به ۷-۸ رسید قبول میکنم که اشتباه کردم)
دکتر بیرشک را اصلا نمی‌شناسم، فقط اسمش را شنیدم
مثلا همین پروفسور حسابی که به مقام پیامبری رسید، حتی یک مقاله علمی ندارد (به گمانم فقط یک مقاله در پیتی از ایشان موجود است)
دوست عزیز منظور من هم اونجور که شما برداشت کردین نبود. من دارم میگم چرا انقدر دروغ به خرد مردم میدن.منظور من اینه که افرادی در کشور ما بودن و هستن که از کسی مثل ایت الله خوانساری خیلی باسواد ترن.در ضمن من هم همین حرف شما رو که گفتین چیزی که ایت االه خوانساری تدریس میکرد پیش پا افتاده بود رو تایید کردم همین.درسته شاید این افراد هم خیلی به پیشرفت علم کمک نکرده باشن ولی دیگه حداقل از ایت الله خوانساری ادمای درست و حسابی تری بودن.من باز هم میتونم از چهره های ماندگار علمی که شاید شما نشناسین و اونور اب زندگی میکنن نام ببرن . چون تو کشور ما قدر علم و دانش رو نمیدونن. مثل پروفسور کامران وفا فیزیکدان ایرانی و استاد دانشگاه هاروارد که مقالات و تحقیقات زیادی در خصوص فیزیک ذرات بنیادی و نظریه ریسمان دارند. اصلا استاد دانشگاه هاروارد شدن مگه الکیه. پروفسور نیما ارکانی که اونم فیزیکدان خوبیه. پروفسور سمیعی که بزرگترین جراح مغز و اعصاب در کل دنیاست و هر سال به کلی جراح آموزش میده.تازه خیلی از افرادی که کارهای بزرگ علمی کردن رو شما ممکنه نشناسین . مثل برندگان جایزه نوبل که معتبرترین جایزه علمی دنیاس.شما ممکنه خیلی از این افراد رو نشناسین ولی اونا تو کشور خودشون ادمای بزرگین.من هم تقریبا حرف شما رو تایید کردم فکر میکنم شما کامنت منو خوب نخوندین منظورم اینه که ایت الله خوانساری پشیزی نمی ارزد که این دقیقا حرف خود شماست
پاسخحذف